FILIPINO - 2nd Quarter - QE

Filipino – 2^nd Quarter QE

Kabanata 4: Kabesang Tales

Talasalitaan:

1.        kinalamay – pinayapa ang loob

2.        binantaan – binalaan

3.        kasulatan – papeles

4.        gawaran – bigyan

5.        pusakal – talamak

• Tata Selo - umampon kay Basilio, matandang mangangahoy sa Noli Me Tangere

                - ama ni Huli at Tales

• malaria – sakit na naging dahilan ng pagkamatay ng asawa’t anak ni Tales

•Tiani – byang kanugnog ng San Diego

• Hermana Bali – kapitbahay na nagpautang kay Huli

• Tano –nahirang na magsundalo

• korporasyon – umangkin sa luang sinasaka ni Kabesang Tales

• Tales –naging Kabesa de Barangay

v  Guminhawa ang buhay nila dahil sa tiyaga

-Nakikisaka lang sila dati ng lupa

-Nag- KAINGIN (paglilinis ng gubat) ng isang lupang walang nagmamay-ari ata nagtanim ng tubo doon.

v  Namatay ang kanyang asawa at anak

v  Naging maunlad ang ani ni Tales.

-Nalaman ito ng mga prayle – pinilit siyang magbayad ng buwis

-Pataas nang pataas ang buwis (Nahuhulog sa balon at kinakain ng buwaya)

-Tumigil siya sa pagbayad ng buwis.

-Dugo at pawis ang puhunan niya sa lupang iyon

v  Nililibot pa rin ni Tales ang lupa kahit iba na ang nakatira

-dala niya ang kanyang baril

v  Tano – anak ni Tales

-naging kawal

v  Nais patayin ni Kabesang Tales ang uldog

- ipinagbawal ni Kapitan Heneral ang pagdadala ng baril

-kinumpiska ang baril, pinalitan ng gulok

-kinumpiska ang gulok at pinalitan ng palakol

-hinuli ng tulisan si Kabesang Tales at naghihingi ng 500 piso bilang kapalit

v  Isinangla ni Huli ang kanyang mga alahas para matubos ang kanyang ama

-pinayuhan ni Hermana Bali (pusakal na pangginggera) na isangla ang bahay pero walang may gusto

-Bisperas ng Pasko - namasukan si Huli bilang isang katulong kapalit ng salapi na kanyang inutang

-naalala niya si Basilio (malapit na maging isang doktor)

-hindi niya kaya isangla ang laket na ibinigay ni asilio sa kanya

Kabanata 6: Si Basilio

Talasalitaan:

1.        batingaw – kampana

2.        siwang – puwang

3.        moog – bantayog

4.        bunton – tambak

5.        gula-gulanit – sira-sira

6.        piyltrong – gamusa

7.        nagalap – naghanap

8.        hinimok – hinikayat

9.        pagtistis – pag-opera

10.     nahirang – napili

v  Tumunog ang batingaw para sa Noche Buena, pumunta si Basilio sa gubat para dalawin ang puntod ng kanyang ina.

v  Huminto siya sa isang tambak ng bato at nagtanggal ng sombrero – naalala niya nag kanyang ina. (May lalaking tumulong sa kanya na ilibing ang kanyang ina)

v  Pumunta siya sa Maynila. Nakita niya ditto si Kapitan Tiago at Tiya Isabel. Namasukan siya bilang utusan na walang bayad.

v  Piang-aral siya n Kapitan Tiago sa San Juan de Letran. Walang maayos na damit pero matalino.

-Ikalawang taon – nanal si Kapitan Tiago sa sabong kaya binigyan siya ng balato (maayos na damit, sombrero at sapatos)

-Ikatlong taon – inakala ng guro na wala siyang alam, pero meron. binansagan siyang loro ng guro.

-Ika-apat na taon – naipakita ang galing sa paggamit ng espada.

v  Nilipat siya sa Ateneo – Batsilyer en artes

v  Gusto niyang kumuha ng medisina. Gusto ni Kapitan Tiago na mag-abogasya siya. Pero napilit niya si Kapitan Tiago. aka daw kasi makakuha ng lason na maaaring mailagay sa tari ng manok.

v  Hinangad nyang bumalik sa baya para pakasalan si Huli nung kumikita na siya.

v  Nahirang siya  na magsalita sa araw ng kanilang pagtatapos.

Kabanata 7 :  Si Simoun

Talasalitaan:

1.        sumasagi – bumabalik

2.        napakislot – napagalaw

3.        naglipana – nagkalat

4.        magbubulid – mabibingit

5.        pag-uudyok – pagsusulsol

6.        pangangamkam – pag-aangkin

7.        tinuligsa – pinuna

8.        lihis – mali

9.        adhikain – hangarin

10.     paniniil – pagmamalupit

v  May narinig na ingay si Basilio sa gubat noong siya ay pauwi na. Nakita niya si Simoun (naghuhukay gamit ang asarol) . Namukhaan niya ito.

-siya ang lalaking tumulong  sa kanya sunugin ang katawan ng lalaking sugatan at ni Sisa.

- nilapitan niya si Simoun (parang tigreng napagalaw). Tinutukan niya si Basilio ng baril.

- iisa daw ang kanilang kapalaran

Pareho silang…naghahanap ng katarungan

v  Inamin niya na siya at si Ibarra ay iisa

-naglakbay sa iba’t-ibang parte ng mundo para magpayaman.

-maghihiganti siya sa mga taong nagpahamak sa kanya

-pababagsakin ang twaling pamahalaan at ibubunyag ang mga sikreto nito

v  Sabi ni Simoun: “Kulang pa sa karanasan ang mga mag-aaral”

-mas lalo lang silag magiging alipin kapag natuto sila ng wikang kastila

-wikang Kastila ang magbubuklod sa Europa at Pilipinas

-walang maidudulot na maganda. magtatanggal ito ng pagiging makabansa ng mga Pilipino.

v  Hahayaang mabuhay ni Simou si Baslio.

-hihingi siya ng tulong: bakahin ang mga lihis na hangarin ng mga kabataang maka-Kastila

v  Para kay Basilio: “Karunungan ang kanyang adhikain. Para walang maaapi”

v  Walang balak si Basilio na maghiganti para sa ina dahil hindi na nito mabubuhay pang muli.

-Sabi ni Simoun, “Ang papapatawad ay hindi laging kabaitan; minsan, ito ay nakasasama kung nag-uudyo ng paniniil.”

v  Simple lang ang pangarap ni Basilio.

-simpleng pangarap ang dahilan kung bakit alipin pa rin sila hanggang ngayon

v  Magbubukang-liwayway na. Kung sakaling may kailangan si Basilio, magtungo lamang siya sa Escolta.